تجزیه و تحلیل موردی در مدیریت استراتژیک

در تجزیه و تحلیل موردی مدیریت استراتژیک وضع داخلی و خارجی سازمان شرح داده می‏شود و دربارة مأموریت ، استراتژی‌‏ها ، هدف‏های بلند مدت و سیاست‏ها مسأله‏هایی مطرح می‏گردد.

مراحلی که در تجزیه و تحلیل موردی جامع و کتبی باید انجام داد:

1-شناسایی مأموریت ، اهداف و استراتژی‏های کنونی شرکت

2-تدوین بیانیه مأموریت سازمان

3-شناسایی فرصت‏ها و تهدیدات خارجی سازمان

4-تهیة ماتریس بررسی رقابت (CPM).

5-تهیة ماتریس ارزیابی عوامل خارجی سازمان (EFE).

6-شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان

7-تهیة ماتریس ارزیابی عوامل داخلی سازمان (IFE).

8-تهیة ماتریس تهدیدات ، فرصت‏ها ، نقاط ضعف و نقاط قوت (TOWS) ، ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE) ، ماتریس گروه مشاوران بستن (BCG) ، ماتریس داخلی و خارجی (IE) ، ماتریس استراتژی اصلی ، ماتریس برنامه‏ریزی استراتژی کمی (QSPM) . مزایا و معایب هر یک از گزینه‏های استراتژیک ر ا برشمارید.

9-تعیین هدف‏های بلند مدت و ارائه استراتژی‏های خاص. باید هزینه پیشنهادها مشخص شود. برای هر سال مورد نظر ، اقلام هزینه روشن باشند. استراتژی‏های پیشنهادی با استراتژی‏های واقعی برنامه‏ریزی شده به وسیله شرکت مقایسه شوند.

10-باید شیوه اجرای استراتژی‏های پیشنهادی و نتایج مورد انتظار مشخص شوند. با توجه به صورت‏های مالی پیش‏بینی شده باید نسبت‏های ذیربط را محاسبه کرد. یک دستورالعمل اجرایی و زمان‏بندی شده تهیه نمود.

11-هدف‏های سالانه و سیاست‏ها را مشخص کرد.

12-برای بررسی و ارزیابی استراتژی ارائه شده رویه‏هایی را ارائه نمود.

پنجاه رهنمود برای موفقیت در تجزیه و تحلیل موردی

1. باید تجزیه و تحلیل موردی و ارائه آن را به عنوان یک محصول مورد توجه قرار داد به‏گونه‏ای که یک مزیت رقابتی آن را از تجزیه و تحلیل موردی سایر دانشجویان متمایز و ممتاز نماید.
2. باید مدت‏ها پیش از زمان ارائه مطلب آماده بود تا وقت کافی برای اندیشیدن و تمرین وجود داشته باشد. مسامحه و تعلل جایز نیست.
3. باید پیوسته مجموعه‏ای از «چراها» را مطرح ساخت و در مورد مفروضات و آنچه قرار است ابراز گردد پرسشهایی را مطرح نمود و درصدد یافتن پاسخ مناسب برآمد.
4. اگر نتوان دیدگاهی را به خواننده منتقل کرد ، حتی بهترین عقاید هم هیچ فایده‏ای نخواهد داشت. بنابراین ، به هنگام دست یافتن به عقیده‏ها و نظریه‏های جدید باید جهت ارائه هر چه بهتر آنها اندیشید
5. باید نسبت به همکلاسی‏ها و افراد موجود در کلاس یک نگرش مثبت داشت. باید درصدد حل مسائل برآمد و نباید با آنها ستیز کرد.
6. باید با دیدگاه استاد هماهنگ بود و به ارزش‏ها و توقعات یا انتظارات وی احترام گذاشت.
7. از آنجا که درس سیاستهای بازرگانی در زمرة آخزین درس‏های تحصیلی می‏باشد  ، در صورت نیاز در زمینه‏ها یا رشته‏های دیگر باید از اساتید مختلف کمک گرفت.
8. امکان دارد سایر دانشجویان در زمینه‏های عملی و اجرایی از تواناییهای خاص برخوردار باشند که بتوانند نقاط ضعف شما را از بین ببرند. بنا براین ، یک روحیه همکاری بوجود آورید تا در گروه رقابت سازنده بوجود آید.
9. موردی را که می‏خواهید به کلاس ارائه کنید چندین بار بخوانید تا مبادا چیزی از قلم افتاده باشد.
10. هنگامی که به عنوان یک گروه یک تجزیه و تحلیل موردی تهیه می‏کنید ، به صورت چند تیم جداگانه درآیید تا هر تیم به مسائل داخلی و خارجی شرکت مورد نظر بپردازد. هر تیم باید گزارش کار خود را به عنوان یک مقاله جداگانه بنویسد و سپس نسخه‏ای از آن را به سایر اعضای گروه بدهد.
11. در پایان هر نشست گروهی ، تکلیف هر یک از گروهها برای نوبت و نشست بعدی تعیین شود.
12. با نشاط و شاداب باشید.
13. روی نقاط قوت هر یک از اعضای گروه حساب کنید ؛ به افراد ، با توجه به نقاط قوتشان کارهایی را واگذار نمایید.
14. برای خود و اعضای تیم هدفهایی را تعیین نمایید ؛ بودجه تأمین این هدفها را مشخص کنید.
15. با کتابخانه دوستی صمیمی شوید.
16. روح همکاری و نگرش مثبت را تقویت کنید و اعضای گروه را تشویق به مشارکت وتعامل نمایید. در مورد قضاوت درباره اعضای گروه عجله نکنید.
17. در سراسر فرایند تجزیه و تحلیل موردی خلاق و نوآور باشید.
18. برای کارکردن آماده باشید. گاهی ایجاب می‏کند که بیش از سهم خود کار کنید. آن را با آغوشی باز بپذیرید و هر آنچه از دستتان برمی‏آید انجام دهید تا موجب حرکت هر چه یشتر تیم شود.
19. در موردی که در دست دارید به گونه‏ای بیندیشید که گویا در دنیای واقعی در حال رخ دادن است ؛ مبادا تجزیه و تحلیل موردی را به یک فرایند مکانیکی تبدیل نمایید (آن را تا آن اندازه کوچک کنید).
20. برای شناسایی نقص‎ها و عیب‏های کوچک در تجزیه و تحلیل موردی و برای هر چه بهتر آماده شدن جهت پاسخگویی به پرسش‏هایی که در حین ارائه سخنرانی مطرح خواهد شد ، در گروه کسی را تعیین نمایید که به صورتی فعال نقش ایفا کند تا شما را از همه نقاط ضعف خود آگاه نماید.
21. روی دیدگاه‏های خود تأکید کنید و آن را به گوش شنوندگان برسانید و سپس آرام بنشینید. به دیدگاه‏های دیگران گوش بدهید و سعی کنید سیر اندیشه آنها را دنبال نمایید ؛ به جریان بحث گروهی توجه کنید و دقت نمایید که در چه زمانی وقت آن مناسب است که یک بار دیگر دیدگاه خود را مورد تأیید قرار دهید. هیچ نیازی نیست که گفته‏های خود را تکرار کنید ، مگر اینکه جای ابهامی وجود داشته باشد یا کسی تقاضای تکرار نماید.
22. یکی از هدفهای تجزیه و تحلیل موردی این است که افراد را قادر سازد بتوانند با رویارویی با شرایط مبهم و سردرگم بهتر فکر کنند ؛ مبادا مستأصل شوید و بدانید که هیچ گاه یک پاسخ به عنوان بهترین پاسخ منحصر به فرد وجود نخواهد داشت
23. وقت زیادی صرف گردهمایی‏ها و نشست‏ها نکنید ، برای هر نشست دو ساعت وقت کافی است.
24. علائم و نشانه‏ها را به جای علت‏ها نگیرید ؛ خیلی زود به نتیجه نرسید ؛ به یاد داشته باشید که احتمال دارد اطلاعات موجب گمراهی یا تعارض شود و اینکه شاید این اطلاعات نادرست باشند.
25. برای تهیه برنامه‏های خلاق ، با ثبات و معقول از پای ننشینید و بکوشید چنین برنامه‏هایی را تدوین نمایید ؛ خود را در موضع یک استراتژیست قرار دهید.
26. به هنگام استفاده نمودن از روش‏های کمّی برای تجزیه و تحلیل دارای اعتمادبه نفس باشید. اصولا این روش‏ها بصورت فطری پیچیده و مشکل نمی‏باشند. در سایه تمرین می‏توانید به خوبی از عهده آنها برآیید.
27. دقت نمایید که سبک نگارش شما روان ، سلیس و رسا باشد ؛ جمله‏ها دقیق ، کوتاه ، روشن و درست باشند
28. در صورت امکان باطراوت و شاداب باشید. گاهی موضوع استیصال‏آور می‏شود  ، ولی در هر جا امکان‏پذیر است آن را از حالت کسالت‏آور خارج کنید. هنوز چند سال طول می‏کشد تا اینکه شما بعنوان مدیر عامل شرکت در صحنه عمل نمایید.
29. ماشین‏نویس باید بسیار حرفه‏ای و از نظر ویراستاری ماهر باشد. هیچ یک از این کارها را به تنهایی انجام ندهید.
30. از نظر نگارش و تهیه امور فنی از هیچ کوششی فروگذار نکنید. جدول‏ها ، نمودارها و شکل‏های تمیز و عالی تهیه کنید. تصویرها و رنگ‏ها جذاب باشند. مبادا نمودارها و شکل‏ها کثیف و خط‏خورده باشند !
31. هنگامی که مواردی را بصورت گروهی ارائه می‏نمایید مبادا تفاوت‏های شخصی موجب اختلاف شود. اگر چنین وضعی پیش آید باید به علت آن پی‏برد و هرچه زودتر آن را مرتفع نمود.
32. مبادا فراموش کنید که هدف آموزش است ؛ در زمینه‏هایی که آشنایی کمتری دارید ، کند و کاو نمایید.
33. به جزییات توجه زیادی بنمایید.
34. درباره کاربرد پیشنهادهای ارائه شده به صورت کامل (واقعی) بیندیشید. همیشه نتایج تصمیمات روشن نیست. اغلب بر چندین جنبه از عملیات یک شرکت اثر می‏گذارند.
35. هر چه سریع‏تر مطالب را یادداشت کنید (پیش‏نویس تهیه نمایید).
36. هر چه را که سایر اعضای گروه می‏نویسند ، بخوانید ، دربارة این مطالب نظرات خود را (به صورت مکتوب) ارائه نمایید. این امر باعث می‏شود که تمام جنبه‏های فرایند تهیه تجزیه و تحلیل موردی پربارتر شود.
37. از اشتباهات و ضعف‏های گذشته درس بگیرید. با توجه به جنبه‏های ضعف دیگران در تجزیه و تحلیل موردی ارائه مطالب درصدد رفع عیب‏های خود برآیید.
38. با ملاحظه ، متکی به نفس ، قابل اعتماد و قابل اعتبار باشید.
39. رمز موفقیت در سازگاری و انعطاف‏پذیری است ؛ خلاق و نوآور باشید.
40. برای چنین پرسشهای اصولی یا زیربنایی ، مانند چه ، چه‏زمانی ، کجا ، چرا و چگونه پاسخ‏های مقتضی تهیه نمایید.
41. با ارائه داده‏های واقعی (هر کجا امکان‏پذیر است)  گفته‏های خود را مستدل نمایید و نوع قضاوت خود را مورد تأیید قرار دهید.
42. تنها به بیان نسبت‏ها و ارائه اعداد و ارقام اکتفا نکنید. بلکه در مورد روندهای ارائه شده عقاید و نظراتی را ارائه نموده و به نتیجه‏هایی برسید. درباره اهمیت این اعداد و ارقام برای شرکت داد سخن بدهید.
43. داشتن نظم و ترتیب یک مزیت واقعی است ؛ تجزیه و تحلیل موردی شما باید همانند یک کار تخصصی و حرفه‏ای جلوه کند.
44. یک تصویر بیش از هزار گفته دارد و یک تصویر خلاق به شما بالاترین نمره را (در کلاس درس) خواهد داد.
45. تجزیه و تحلیل شما باید (تا آنجا که میسراست) مفصل و دقیق باشد.
46. پیش از ارائه مقاله اجازه بدهید کس دیگری آن را بخواند و مورد نقد قرار دهد.
47. بر بخش‏های «گزینش استرتژی‏ها و اجرای آنها» تأکید کنید. یک اشتباه متداول این است که در ارائه مقاله وقت بسیار زیادی را صرف بررسی عوامل داخلی و خارجی شرکت مورد نظر خود می‏نمایند. همیشه به یاد داشته باشید که اصل قضیه در ارائه مقاله همانا بخش‏های مربوط به گزینش استراتژی‏ها و جنبه‏های اجرایی آنها می‏باشد.
48. برای شناسایی اعضای گروه خود از هیچ نوع کوششی فروگذار نکنید. این امر باعث می‏شود که در گروه هیچ چیز پنهان نماند و عقاید و نظریه‏ها بهتر رد و بدل شود. برای ایجاد این روابط وقت و تلاش لازم صرف نمایید.
49. نسبت به کارهای اعضای گروه خود انتقادهای سازنده بنمایید. مباد بحث گروه را تحت‏الشعاع دیدگاه خود قرار دهید. شنونده خوبی باشید و در گروه مشارکت فعال بنمایید.
50. از روش‏های مثبت و کارهای موفقیت‏آمیز همکلاسان درس بگیرید.