راهنمای کسب کارشناسی ارشد/دکترای مدیریت

مشاوره و ارائه دروس و اطلاعات لازم برای توفیق در کسب مدرک

راهنمای کسب کارشناسی ارشد/دکترای مدیریت

مشاوره و ارائه دروس و اطلاعات لازم برای توفیق در کسب مدرک

سیستم خبره

سیستم خبره  یک برنامه هوشند است که ....

سیستم های خبره

هوش مصنوعی

         دانش و فن آوری خلق ماشین ها و برنامه های رایانه ای هوشمند است؛

         به کارگیری رایانه است به نحوی که همانند یک موجود هوشمند عمل کند؛

         موضوع هوش مصنوعی:

        شناخت موجودیت های هوشمند

        ساخت موجودیت های هوشمند

         هوش مصنوعی تا کنون دستاوردهای مهم و چشم گیری داشته است.

         هوش مصنوعی در شاخه های زیر کاربرد پیدا کرده است:

         رباتیک  Robotics                                                    

         تشخیص طرح                         Pattern Recognition

         بینایی                                                        Vision

         مکالمه                                                     Speech

         پردازش زبان طبیعی   Natural Language Processing

         شبکه های عصبی                          Neural Network

         سیستم های خبره                            Expert Systems

         سیستم خبره:

        یک برنامه هوشمند رایانه‌ای است که با استفاده از پایگاه دانش و روش‌های استنتاجی مسایل دشواری را که عموماً تخصص انسانی قابل ملاحظه‌ای را می‌طلبد، حل می‌کند.

         سیستم خبره:

        همانند یک فرد خبره به حل مسایل می‌پردازد.

        می‌توان از آن به عنوان یک خبره در مشاوره و تصمیم‌گیری استفاده کرد.

n      عناصر تشکیل دهنده یک سیستم خبره:

n     

n      پایگاه دانش                             Knowledge Base

n      موتور استنتاجی                      Inference Engine

n      ارتباط با کاربر  User Interface                             

عناصر تشکیل‌دهنده یک سیستم خبره:

1. پایگاه دانش:

n      مجموعه‌ای از دانش، اطلاعات و خبرگی فرد خبره است که باید از او اخذ شده و به زبان دیگری بازنمایی گردد که استنتاجات روی آن انجام می‌شود.

n      دو روش بازنمایی:

n      مبتنی بر قاعده

n      شیئ گرا

2. موتور استنتاجی:

n      فرایندی است که طی آن،

n      براساس قواعدی خاص که در سیستم تعبیه شده است، اطلاعات موجود در پایگاه دانش پردازش می‌شود،

n      و نهایتاً پاسخی برای سؤال مورد نظر ارائه می‌شود.

3. ارتباط با کاربر:

n      بخشی از سیستم است که در آن،

n      سیستم سؤالاتی را مطرح می‌کند،

n      کاربر باید پاسخ مناسب را وارد نماید،

n      سیستم با توجه به پاسخ‌های داده شده(Facts)، کار استنتاج را انجام داده و جواب مسأله را بیان می‌کند.

n      توان سیستم‌های خبره:

جج

-          پرداختن به مسائل کمی،

-          پرداختن به مسائل کیفی – که عموماً برنامه های معمول رایانه‌ای از آن عاجزند.

-          این توان موجب افزایش کاربری آن به عنوان ابزار تصمیم‌گیری در زمینه‌های مختلف شده است:

-          مدیریت

-          تولید

-          اقتصاد

-           و ....

-          مراحل طراحی:

   1. استخراج دانش خبرگی،

1-1. ترسیم نمودار بلوکی             Block Diagram

2-1. ترسیم نمودار موکلر              Mockler Chart

3-1. تنظیم جداول تصمیم گیری

2. تنظیم قواعد پایگاه دانش و وارد کردن آن به پوسته(shell)

مطالعه موردی (برون سپاری تعمیرگاه ها)

   1. استخراج دانش خبرگی مدیریت تعمیرگاه های خودرو،

1-1. ترسیم نمودار بلوکی

-          مصاحبه با هفت تن از مدیران ارشد و خبره

-          شناسایی متغیرهای اصلی تصمیم

-          تدوین چارچوب اطلاعات در قالب نمودار بلوکی

1. استخراج دانش خبرگی مدیریت تعمیرگاه های خودرو

-          وضعیت تعمیرگاه؛ چهار عامل روی آن تأثیرگذار است:

1.      انگیزه و دانش فنی نیروی انسانی

2.      وجود قطعات مورد نیاز برای تعمیر در تعمیرگاه

3.      وجود تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز برای ارائه خدمات تعمیراتی در تعمیرگاه

4.      میزان بهره وری تعمیرگاه

1. استخراج دانش خبرگی مدیریت تعمیرگاه های خودرو

-          قوانین و مقررات؛

-          آیا قوانین و مقررات سازمان مورد مطالعه، اجازه موارد زیر را می دهد:

1.      اجاره تعمیرگاه توسط بخش خصوصی(پیمانکاری)

2.      فروش تعمیرگاه (خصوصی سازی)

-          مطمئن بودن طرف قرارداد؛ سه عامل روی آن تأثیرگذار است:

      1. مورد اعتماد بودن فرد یا سازمان طرف قرارداد ( رعایت نکات ایمنی و امنیتی و عمل به پیمان)
      2. پیش بینی سود و زیان
      3. پشتیبانی کامل اقلام تعمیری مورد قرارداد

-          امکان تبدیل سرمایه؛

-          آیا تمام یا بخشی از سرمایه مربوط به تعمیرگاه را می توان به فروش رسانده و به سرمایه و دارایی دیگری تبدیل کرد؟

-          حالت های تصمیم (چگونگی اداره تعمیرگاه):

      1. اداره تعمیرگاه توسط سازمان دولتی و ادامه وضع موجود
      2. خصوصی سازی تعمیرگاه و فروش آن به بخش خصوصی
      3. اجاره دادن تعمیرگاه به بخش خصوصی و اداره تعمیرگاه به صورت پیمانکاری

2-1. ترسیم نمودار موکلر

توضیح:

n      نمودار بلوکی روش مفیدی برای توضیح و توصیف ارتباطات بین عوامل و هدف است؛

n      اما برای ساخت سیستم خبره کافی نیست، چون در بر گیرنده جزئیات نمی باشد.

n      مراحل ترسیم نمودار موکلر:

n      تغییر شکل نمودار بلوکی

n      وارد کردن جزئیات مسأله

n      تکمیل نمودار موکلر

3-1. تنظیم جداول تصمیم گیری

توضیح:

n      جدول تصمیم گیری نشان دهنده روابط داخلی مقادیر متغیرها با خروجی هر فاز سیستم است.

n      هر عامل اصلی در نمودار موکلر به یک جدول تصمیم گیری نیاز دارد.

n      مسأله مورد مطالعه، دارای پنج عامل اصلی است، پس نیاز به پنج جدول تصمیم دارد.

n      برای ساخت جدول تصمیم گیری

n      از تصمیم اصلی شروع می کنیم؛

n      کار را به صورت عقب گرد و از بالا به پایین انجام می دهیم؛

n      تعداد سطرهای مورد نیاز را برای هر جدول محاسبه می نماییم.

n      تعیین تعداد سطرهای هر جدول

n      تعیین تعداد حالت های ممکن برای هر متغیر؛ در مثلث 1 داریم:

n      وضعیت تعمیرگاه( خوب، متوسط، بد) = 3

n      مقررات و قوانین( بله، خیر) = 2

n      مناسب بودن طرف قرارداد بله، خیر) = 2

n      امکان تبدیل سرمایه (بله، تاحدودی، خیر) = 3

n      به دست آوردن تعداد کل سطرها از حاصل ضرب اعداد بالا:

Rule Set 1=3*2*2*3=36                                                    

n      تعیین تعداد سطرهای هر جدول

n      با انجام عملیات ریاضی برای سایر مثلث های نمودار موکلر خواهیم داشت:

n      Rule Set 1=3*2*2*3= 36

n      Rule Set 2=3*2*2*3= 36

n      Rule Set 3= 2*3*2= 12

n      Rule Set 4= 3*3= 9

n      Rule Set 5= 3*3= 9

n      مجموع تعداد سطرها در پنج جدول تصمیم گیری = 102 سطر

ردیف

وضعیت تعمیرگاه

مقررات و قوانین

مناسب بودن طرف قرارداد

امکان تبدیل سرمایه

تصمیم

1

خوب

بله

بله

بله

خصوصی

2

خوب

خیر

بله

خیر

دولتی

3

خوب

بله

بله

خیر

پیمانکاری

4

بد

خیر

بله

تاحدودی

دولتی

5

متوسط

بله

بله

خیر

پیمانکاری

   2. تنظیم قواعد پایگاه دانش و وارد کردن آن به پوسته

n      استفاده از پوسته “VP-expert”

n      تبدیل هرسطر جدادل تصمیم به فرمت “If …..Then”

n      مثلاً قاعده زیر از سطر اول جدول 1 حاصل می شود:

Rule1    If  posi is good and

                  law is yes and

                  cont-ci is yes and

                  invest-trans is yes

             Then  decision=private

n      وارد کردن 102 قاعده به پوسته “VP-expert”

n      استفاده از پوسته “VP-expert”

گام های تکمیل پوسته:

n      تکمیل بلوک Rules با وارد کردن قواعد منطقی

n      تکمیل بلوک Actions

n       تکمیل بلوک   Statement

n      افزودن پرسش های مورد نیاز ( در این مثال11 پرسش)

n      چگونگی عملکرد سیستم خبره

n      ES تعداد 11 سؤال را از کاربر می پرسد؛

n      کاربر گزینه مناسب را برای هر سؤال انتخاب می کند؛

n      ES جواب ها( واقعیت ها) را با قواعد منطقی تصمیم گیری پایگاه دانش تطبیق داده و نتیجه گیری می کند؛

n      نتیجه( تصمیم) ES در فرم گزارش به کاربر ارائه می شود.

نظرات 0 + ارسال نظر
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد