دانشجویانی که قصد دارن کارهای آماری پایان نامه را انجام بدن قبل از هر تحلیل آماری باید مطمئن شویم که پرسشنامه تحقیق از روایی Validity و پایایی Reliability لازم برخوردار است منظور از روایی پرسشنامه این است که آیا پرسشنامه تحقیق آن چیزی را که باید بسنجد مورد سنجش قرار می دهد یا اینکه پرسشها چیز دیگری که موضوع تحقیق نیست می سنجد؟ پژوهشگران توجه کنند که اس پی اس اس spss نمی تواند میزان روایی پرسشنامه را تعیین کند برای روا بودن پرسشنامه تحقیق از نظر کارشناسان و خبرگان استفاده می شود همین که از پرسشنامه های استاندارد بین المللی استفاده شود و در پایان نامه ذکر شود که استاد راهنما و داور روا بودن پرسشنامه را تایید کردند کافی است. ولی برای تعیین میزان پایا بودن پرسشنامه می توان از نرم افزار spss اس پی اس اس استفاده کرد. پایایی به این موضوع اشاره دارد که اگر نمونه گیری های زیادی صورت گیرد نتیجه تحقیق پایدار می ماند و نتیجه های گوناگونی به دست نمی آید. معمولا برای به دست اوردن پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده می گردد. معمولا به دلیل پیچیدگی محاسبه این ضریب پژوهشگران از نرم افزار spssاس پی اس اس برای محاسبه آن استفاده میکنند. توجه شود که ضریب آلفای کرونباخ باید بیشتر از 0.7 باشد تا بتوان گفت پرسشنامه از پایایی برخوردار است. در ادامه این مطلب به چگونگی به دست آوردن ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار اس پی اس اس spss می پردازم. بعد از اینکه داده های پرسشنامه را در spss اس پی اس اس وارد کردید از منوی آنالیز (Analyze) به منوی Scale بروید . سپس زیر منوی Reliability Analysis را انتخاب کنید تا کادر محاوره تحلیل پایایی باز شود. سپس هریک از متغیرهای مربوط به سوالات پرسشنامه را به چهار گوش item منتقل کنید بررسی کنید که حتما در زیر پنجره در بخش model گزینه alpha انتخاب شده باشد. Ok را کلیک کنید و نتایج را در خروجی اس پی اس اس spss مشاهده نمایید. اگر ضریب آلفای بدست آمده در خروجی اس پی اس اس spss 0.7 یا بیشتر باشد پرسشنامه شما از پایایی لازم برخوردار است ولی اگر مقدار الفای بدست آمده کمتر از 0.7 یاشد بهتر است که سوالاتی را که میزان پایایی را کاهش می دهند شناسایی کنید واز پرسشنامه حذف نمایید تا ضریب آلفا افزایش یابد. البته در بعضی از تحقیقات و پرسشنامه ها ضریب آلفای بالای 0.6 را نیز قابل قبول می دانند. برای شناسایی سوالاتی که موجب کاهش پایایی پرسشنامه میشوند در نرم افزار اس پی اس اس spss به کادر reliability analyse بروید و روی گزینه statics کلیک نمایید. اگر پایایی پرسشنامه در حد مطلوب نباشد با تشخیص سوالات زائد، باید مقدار پایایی را به حد مطلوب برسانید . این امکان در اس پی اس اس spss وجود دارد که بتوان وضعیت هر سوال را از نظر پایایی در مجموعه سوالات بررسی کرد. برای این که بخواهید اثر حذف هر سوال را بر ضریب آلفا معین کنید و در مورد حذف سوالات اضافه تصمیم بگیرید، در کادر محاوره statics گزینه Scale if item delete را انتخاب نمایید. کلید ok را فشار دهید تا به قسمت خروجی اس پی اس اس spss بروید. در خروجی اس پی اس اس spss سه جدول وجود دارد. در جدول اول خروجی spss مقدار افای کرونباخ کلی پرسشنامه وجود دارد. در جدول دوم میانگین ها و انحراف معیار تک تک سوالات پرسشنامه می آید. و در نهایت در جدول سوم item total statics در ستون اول نام متغیرها (سوالات) و شاخص های ستون های بعدی در صورت حذف این متغیر آمده است. در ستون دوم میانگین امتیازات هر سوال پس از حذف سوال مورد نظر، در ستون سوم واریانس امتیازات، در ستون چهارم همبستگی بین متغیرها و در ستون پنجم مقدار آلفای کرونباخ را با توجه به حذف متغیر مورد نظر را شاهد هستید. |